Vijf jaar geleden was het heel normaal. Je paard is kreupel van een peesblessure of iets anders. Reden om je paard de eerste 10 dagen op box te laten staan. Even poetsen op de poetsplaat en douchen op de spuitplaats is prima, maar daarna weer terug in de box.
Op één hand te tellen.
In mijn carrière als dierenarts kan ik de paarden die ik naar de box heb verbannen op 1 hand tellen. De eerste had een gebroken kootbeen. Operatie was hier geen optie maar euthanasie ook niet. We hebben toen het beentje ingegipst en gehoopt dat dit zou lukken. Nu was dit paardje voor deze behandeling een droompony, gezien het geringe gewicht en het super brave karakter. Deze pony loopt inmiddels weer de lessen bij de manege en dat gaat super. Het kan dus, maar het is inderdaad wel een uitzondering.
De andere gevallen betreffen eigenlijk alleen maar zeer forse peesblessures waarbij de oppervlakkige buiger nagenoeg door was. Je hebt dan weinig keus en moet je de pees absoluut zoveel mogelijk ontlasten. Dit heeft echter alleen maar zin in de eerste twee weken. Dan is er nog wat ontsteking in de pees.
Hoe zit het dan met 6 weken stappen?
Ook hierin geloof ik niet zo sterk. Natuurlijk is het zo dat als jij je geblesseerde paard 6 weken stapt, dat de blessure rust krijgt en dus zal genezen (lees hier meer over in dit artikel). Echter is dit lang niet altijd de meest effectieve methode. Ik ben van mening dat voor veel blessures, de beste revalidatie haalbaar is door een aangepast beslag en stappen onder de man zodra het paard in stap niet meer kreupel is. Dat stappen doe je dan natuurlijk gewoon in de bak, want daar heeft een orthopedisch beslag het meeste effect.
Wat doet een orthopedisch beslag?
Een orthopedisch beslag wordt door de smid aangemeten in overleg met een dierenarts. Het ene beslag is het andere dus niet. Het doel van een orthopedisch beslag is het ontlasten van beschadigd of ontstoken weefsel. Zo willen we bij een blessure in de diepe buiger bijvoorbeeld de verzenen van een paard ondersteunen. Is de tussenpees beschadigd, dan willen we juist de verzenen iets laten zakken. Hoe dit het beste kan, dat is het geheim van de smid, die samen met de arts de beste oplossing zoekt.
Met een orthopedisch beslag kan het paard vrij snel weer aan het werk.
Natuurlijk kun je een peesblessure niet direct met een beslag verhelpen. Natuurlijk moet je rustig aan doen en medisch ingrijpen waar nodig is. Pijnstilling en ontstekingsremmer, PrP, stamcellen en shockwavetherapie; alles is mogelijk en kan je paard een stuk op weg helpen. Het orthopedisch beslag zorgt er wel voor dat je zo spoedig mogelijk gecontroleerd kan gaan bewegen. Zo heb je minder kans dat je paard na de boxrust ontploft, met alle gevolgen van dien. Daarnaast is het zo dat je met gecontroleerde arbeid veel makkelijker kan meten hoe de revalidatie gaat.
Kun je je paard overbelasten?
Overbelasten van een blessure in de revalidatie ligt altijd op de loer. Tijdens het stappen, in de box en natuurlijk ook tijdens gecontroleerde arbeid. Deze belasting is doorgaans ook wat hoger en daarmee is het risico ook groter. Toch is het ook zo dat de weefsels beter genezen wanneer ze wat meer worden belast. Tijdens het genezen van peesweefsel bijvoorbeeld, moeten de nieuwe vezels die uit littekenweefsel worden gemaakt, in de juiste richting worden gebracht. Dit lukt alleen maar als de pees op spanning komt. Let wel: ik zeg hier niet dat de pees volledig geneest, met origineel peesweefsel.
Hoe stel ik een goed revalidatieprotocol op?
Revalidatie is maatwerk. Het is afhankelijk van de blessure, maar ook van je paard. Het is goed om zo nu en dan te kijken hoe het gaat met de pijn, met het weefsel en met het gedrag van je paard. Dat wil zeggen dat het zondermeer nuttig is om elke 6 tot 8 weken eens te kijken hoe het gaat, zowel klinisch als met een echo. Zo kan je de revalidatie bijsturen voor een optimaal resultaat.